Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΜΑΣ

Τα σκυλιά είναι διαφορετικό είδος από τους ανθρώπους και ως εκ τούτου έχουν τις δικές τους ειδικές ανάγκες και φυσικά ένστικτα. Επικοινωνούν διαφορετικά από ότι εμείς οι άνθρωποι, και πολλές από τις συνήθεις συμπεριφορές τους μπορεί να μη μας αρέσουν.

Όταν φέρουμε ένα ενήλικο σκυλί ή ένα κουτάβι στο σπίτι μας και στη ζωή μας, τους ζητάμε να αλλάξουν συμπεριφορές, πολλές από τις οποίες είναι φυσιολογικές για τα ίδια. Δε χρειάζεται μόνο να τους διδάξουμε πώς να ενσωματωθούν στο νέο περιβάλλον, αλλά να μάθουμε και εμείς για τις ανάγκες τους έτσι ώστε να μπορούμε να τους φιλοξενούμε και να προσαρμόζουμε τις προσδοκίες μας για να έχουμε την καλύτερη δυνατή συμβίωση και για τους δυο.

Θα ζήσουμε μαζί για 10, 15 ή και 20 χρόνια. Αξίζει να αφιερώσουμε χρόνο να εκπαιδεύσουμε τα σκυλιά μας αλλά και να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας ώστε να απολαύσουμε τη συντροφικότητα και πολλές δραστηριότητες στο έπακρο.

Εκπαίδευση στην DogSociety

Πολλοί ιδιοκτήτες σκύλων ανησυχούμε για τις μεθόδους εκπαίδευσης και τις αρνητικές εμπειρίες που μπορεί να αποκομίσει ο σκύλος μας κατά την εκπαιδευτική διαδικασία.

Όλοι μας έχουμε ακούσει για σκληρές έως βίαιες μεθόδους εκπαίδευσης, τόσο κατά την εκπαίδευση άγριων ζώων όσο και ζώων συντροφιάς. Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια γίνεται μια σημαντική στροφή για την εκπαίδευση των τετράποδων μας φίλων. Ολοένα και περισσότερες σχολές πλέον έχουν σαν βασικό κορμό της εκπαίδευσης τους τη μέθοδο all positive training. Με αυτόν τον όρο θέλουν να τονίσουν ότι δε γίνεται χρήση βίας σε κανένα στάδιο της εκπαίδευσης του σκύλου. Ωστόσο, ένας ιδιοκτήτης που επιθυμεί να εκπαιδεύσει το σκύλο του πρέπει να έχει κατά νου κάποιες παγίδες που ενυπάρχουν σε αυτό το μοντέλο εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση με την ευρεία έννοια περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες που έχουν σκοπό την επίδραση με συγκεκριμένο τρόπο στη σκέψη, στο χαρακτήρα και στη σωματική αγωγή του ατόμου (στη δική μας περίπτωση, σκύλου). Από τεχνικής πλευράς, με τη διαδικασία της εκπαίδευσης αποκτώνται συγκεκριμένες γνώσεις, αναπτύσσονται δεξιότητες και ικανότητες.

Ένας σκύλος λοιπόν, ακριβώς όπως και ο άνθρωπος δε μαθαίνει μόνο κατά τη διάρκεια του σχολείου (ή της εκπαίδευσης), αλλά σε κάθε αλληλεπίδραση με το περιβάλλον του. Ο ιδιοκτήτης θα πρέπει να έχει κατά νου ότι και ο ίδιος όπως και τα υπόλοιπα μέλη της αγέλης που ανήκει ο σκύλος, αποτελούν μέρος της εκπαίδευσης. Έτσι, θα πρέπει να έχουν σταθερές συμπεριφορές απέναντι στο σκύλο, ώστε να μην τον οδηγούν σε σύγχυση.

All positive training

Η θετική εκπαίδευση (positive training) είναι ένας υπό-όρος από το φάσμα της ψυχολογίας και ειδικότερα του τμήματος της, που ονομάζεται συμπεριφορισμός (behaviorism).

Στον συμπεριφορισμό έχουμε 2 κύριες μεθόδους μάθησης:

-Classical Conditioning

-Operant Conditioning

Στη δεύτερη μέθοδο υπάρχει η διαδικασία της θετικής ενίσχυσης (positive reinforcement), από όπου προκύπτει και η έννοια της θετικής εκπαίδευσης. Αυτή η διαδικασία βασίζεται στο απλό θεώρημα ότι συνδέοντας μια συμπεριφορά με μια θετική ενίσχυση (positive stimuli) τότε αυτή η συμπεριφορά έχει περισσότερες πιθανότητες να επαναληφθεί.

Η θεωρία στην πράξη:

Γνωρίζοντας πλέον τα παραπάνω, ας δούμε τώρα τι συμβαίνει στην πραγματικότητα κατά τη «μόνο θετική εκπαίδευση» με μερικά απλά παραδείγματα:

Θες να μάθεις στο σκύλο σου να κάθεται όταν του το ζητάς. Σύμφωνα με τη θετική εκπαίδευση, θα πρέπει να επιβραβεύσεις το σκύλο σου τη στιγμή που εκτελέσει τη ζητούμενη συμπεριφορά. Αυτό πρέπει να γίνει εθελοντικά και χωρίς την επέμβασή του χειριστή. Αν ο σκύλος δεν κάτσει, τότε δε θα λάβει την επιβράβευση. Θες να μάθεις στο σκύλο σου να μην τραβάει το λουρί στη βόλτα. Σύμφωνα με τη θετική εκπαίδευση, θα πρέπει να επιβραβεύσεις το σκύλο σου τη στιγμή που δεν τραβάει το λουρί. Αν ο σκύλος τραβάει το λουρί τότε δε θα λάβει την επιβράβευση. Με τα περισσότερα σκυλιά αυτή η διαδικασία είναι ξεκάθαρη και συνεργάζονται άψογα. Τι γίνεται όμως στην περίπτωση που έχουμε έναν επιθετικό σκύλο; Θα πρέπει να είμαστε ικανοί να ελέγξουμε αυτές τις παρορμήσεις.

Πρέπει να λάβουμε υπόψιν ότι και στις πιο ελευθεριακές μεθόδους εκπαίδευσης σε παιδιά (Μοντεσόρι – Φρενέ κ.ά.) δεν απουσιάζει η αρνητική επίπτωση που έχουν οι προβληματικές συμπεριφορές για το σύνολο. Τέλος, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η πόλη δεν είναι το φυσικό περιβάλλον των τετράποδων μας φίλων και είναι υποχρέωση μας να τους προστατεύσουμε.

Ισορροπημένη εκπαίδευση μέσω επιβράβευσης  (Reward Based Balanced Training)

Όπως είδαμε η «μόνο θετική εκπαίδευση» ξεκινά από μια καθ’ όλα αποδεκτή αρχή, οδηγεί ωστόσο μερικές φορές σε αδιέξοδα κατά την εκπαιδευτική διαδικασία. Ποια είναι λοιπόν η λύση;

Η Ισορροπημένη Εκπαίδευση βασισμένη στην Επιβράβευση προτείνει ότι όπως πρέπει να προσαρμόζεται η μέθοδος εκπαίδευσης για κάθε παιδί ξεχωριστά και να δουλεύεται σύμφωνα με τις ικανότητες, τις δυνατότητες, τον χαρακτήρα και τις αδυναμίες που έχει, έτσι πρέπει να γίνεται και για τους τετράποδους φίλους μας.

Στον πρώτο σκύλο που είχαμε στην οικογένεια πριν 25 χρόνια, όταν ήμουν ακόμα παιδί, αν ύψωνες τη φωνή σου για κάτι «κακό» που έκανε, θα κρυβόταν για ώρες και θα έχανες κομμάτι από την εμπιστοσύνη του για μέρες. Αν οποιοσδήποτε εκπαιδευτής μου πρότεινε τότε να χρησιμοποιήσω πίεση ή τιμωρία θα έκανε τρομερό λάθος. Θα ήταν ένας εκπαιδευτής, που αντί να βοηθήσει θα δημιουργούσε τεράστιο πρόβλημα στο σκύλο, αλλά και στη σχέση μου μαζί του. Από την άλλη, με το σκύλο που ζω εδώ και ένα χρόνο, όταν την έπιασα να δαγκώνει τους τοίχους του σπιτιού μου και ύψωσα το τόνο της φωνής για να τη σταματήσω, δε γύρισε καν να με κοιτάξει.

Οι διορθώσεις κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης και της αλληλεπίδρασης πρέπει να είναι τέτοιες, ώστε να παράγουν το κατάλληλο αποτέλεσμα, χωρίς ωστόσο να διακινδυνεύεις σε καμία περίπτωση τόσο αλλαγή στο χαρακτήρα του σκύλου, όσο και να προδώσεις την εμπιστοσύνη του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι δε θέλουμε να αλλάξουμε το χαρακτήρα του, παρά μόνο τη συγκεκριμένη συμπεριφορά που μας ενοχλεί.